AMSTELVEEN – Susanne Niesporek woont in Amstelveen en is stervensbegeleider. Een bijzondere roeping om mensen bij te staan in de laatste periode van hun leven. “Zo liefdevol als de kraamvrouw en de baby aan het begin van het leven begeleid worden, zo zou je dat ook aan het einde van het leven moeten doen. Ik vind het heel bijzonder dat je dat kan betekenen voor iemand.”
Als stervensbegeleider begeleidt ze mensen die weten dat ze niet meer beter zullen worden. Maar ook voor geliefden en naasten is dit een cruciale fase. “Het levenseinde betekent crisis. Het is heel verschillend waar je dan behoefte aan hebt.”
Volgens Susanne is het soms makkelijker om te praten met iemand, die wat verder van je afstaat. “Voor mensen dichtbij zijn dit soort dingen erg belastend. Iemand moeten loslaten is ongelooflijk zwaar.”
‘Waar rouw is, is ook liefde’
Met loslaten heeft ze zelf ook veel ervaring. Susanne komt oorspronkelijk uit de Duitse Democratische Republiek en ontmoet de Nederlandse Bart als ze 18 jaar oud is. In oktober 1991 wordt hun dochtertje Emma geboren, maar als snel gaat het mis. Emma blijkt een zeldzame vorm van leukemie te hebben en overlijdt. Ze is dan drie maanden oud.
“Dit was mijn eerste keer stervensbegeleiding. Ik voelde mij heel verbonden met Emma, maar tegelijkertijd moest ik haar ook laten gaan. Heel bewust en liefdevol zeggen ‘je mag gaan, dank je dat je bij me was’. Daarna voelde ik volstrekte leegte, eenzaamheid, ik voelde me geamputeerd. Drie maanden na de bevalling en dan dit onbegrijpelijke verlies. Er zijn geen woorden voor deze gevoelens. Maar waar rouw is, is ook liefde”, valt te lezen op haar blog.
Tweede keer stervensbegeleider
Susanne en Bart krijgen nog vier kinderen. Twee zusjes en twee broertjes van Emma. Maar dan slaat het noodlot weer toe. Bart blijkt een hersentumor te hebben en ook hij overlijdt. Het is een lang en moeizaam afscheid, begeleid door Susanne.
Mensen zeggen dat je sterft zoals je hebt geleefd, maar dat vind ik te kort door de bocht”
Susanne Niesporek – stervensbegeleider
De ervaring met Bart heeft haar heel veel geleerd. “Hoe belangrijk een goed of beter liefdevol einde is – ook voor degenen die achterblijven. Dat heb ik niet alleen zelf kunnen ervaren, maar inmiddels ook vaak bij anderen gezien en gevoeld.”
Geluk
“Verlies speelt mee, waarom je bepaalde keuzes maakt, het heeft allemaal met elkaar te maken. Ik was zelf diep in de rouw. Ik nam me voor, als ik dit mag overleven, en dat is gelukkig gebeurd, dan ga ik proberen andere mensen hierin te steunen, vertelt Susanne. “Geen geval is hetzelfde, maar ik kan me misschien een beetje beter verplaatsen in hoe zwaar en hoe verdrietig het, is om een geliefde los te laten. Ik weet dat je in een diep dal terecht kan komen, maar dat je er ook weer uit kunt raken. Als je geluk hebt. Dat helpt.”
Het proces van sterven is iets dat Susanne blijft boeien en verwonderen. “Mensen zeggen dat je sterft zoals je hebt geleefd, maar dat vind ik te kort door de bocht. Je hele persoonlijkheid komt sterk naar voren, ook al ben je fysiek afgebroken. In het sterven zijn we toch weer hele oorspronkelijke mensen. De diep menselijke eigenschappen komen naar voren, zoals verbinding zoeken, liefde uiten. Maar ook boosheid, woede en verdriet. Hoe ziek je ook bent. Heel intens confronterend en pijnlijk, maar ook verbindend en liefdevol.”
Medemenselijkheid
Een praktijk heeft ze niet. In plaats daarvan gaat Susanne naar de mensen toe. Daar gaat veel tijd in zitten, maar ze vraagt hiervoor geen geld. “Ik vind het moeilijk om dit te koppelen aan geld of uurtarief. Je kunt in dit werk totaal niet in tijd denken en voelen. Het staat naar mijn mening helemaal los van economisch gewin. Ik vind het een dienst van medemenselijkheid.”
Terminaal
En hoe Susanne tegen haar eigen sterfelijkheid aankijkt? “Je weet niet wanneer je leven eindigt. Het kan zo pats boem gebeuren. Daarom houd ik ontzettend van het leven. Maar in mijn hoofd weet ik dat ik een keer los moet laten. Dat is wel dagelijks bij mij aanwezig. Uiteindelijk zijn we allemaal terminaal.”
